جشن ها، آیین ها و گاهشمارهای باستانی

^{در واپسین شب پنجه بزرگ (شب آخر سال) (پنج روز آخر سال به نام پنجه بزرگ نامیده می شود) لحاظاتی پس از هوش بام (سپیده دم) و در نخستین دقایق هاون گاه (بامداد) روز اورمزد (روز نخست گاهشمار ماهانه زرتشتی) از ماه فروردین زرتشتیان به طور منظم روی بام خانه هایشان پس از شنیدن زنگ یا موسیقی خاصی از درمهر (آتشکده) آتش می افروزند. و با بر افروختن آتش نوروز با شادی و به فرخندگی آغاز می گردد.}

^{در این رسم زیبا و بسیار کهن در کنار آتش میوه های تازه و سرخگون و گیاهان سپند، کندر و بوی خوش نیز وجود دارد که از لوازم بدرقه فروهران و هما روانان محسوب می شده است و امروز نیز به همین ترتیب برگزار می شود.}

<sup>بر اساس باور کهن و اسطوره ای ایرانی ده روز پایان سال فروهرهای درگذشتگان به زمین و به خانه هایشان فرود می آیند و مهمان فرزندان و خانواده شان هستند. (پنجه کوچک، پنج روز مانده به گاهانبار پایان سال که خونه تکونی باید تمام شود و پنجه بزرگ که پنج روز آخر سال می باشد که گاهانبار پایان سال برگزار می شود، ده روز پایان سال)

به مناسبت ورود این میهمانان مینوی خانه تمیز می شود، کدورت ها رفع می شود، کندر و بوی خوش بر آتش می گزارند، خوراکی های ویژه می پزند و .... به هر ترتیب با انجام کارهای خیر و شادمانی و خوشی کاری می کنند که فروهر درگذشته از بازماندگان خشنود باشند و با شادمانی به جهان مینو بازگردد. و رسم خانه تکانی نوروزی ایرانی نیز از همین رسم مهیا کردن خانه برای ورود فروهر ها ریشه گرفته است.</sup>

^{در آغاز و پایان این ده روز که فروهر ها مهمان خانه هایشان هستند آتش افروزی انجام می شود. البته بخش هایی از این رسم امروزه بخاطر محدودیت دینی برگزار نمی شود. اما بدرقه فروهرها در پایان شب آخر سال و هنگام سپیده دم همچنان در محل های زرتشتی نشین به قوت و شکوه همیشگی خود باقیست.}

^{قدمت این رسم بسیار کهن است و برخی به درستی باور دارند که دیرینگی آن به دوران اشوزرتشت اسپنتمان ممکن است یرسد و در کهنه ترین متن های زرتشتی از جمله فروردین یشت نیز به این مساله اشاره شده است:
«فروهرهای نیک و توانای پاک مقدسین را می ستاییم که پیش از هنگام همس پت میدیم از جایگاه خود آیند و در مدت ده شبانه روز پی در پی، اینجا برای آگاهی یافتن به سر می برند».}