جشن ها، آیین ها و گاهشمارهای باستانی

^{کهن ترين فرش دستبافت ايرانی در سال 1949 در دومين مرحله کاوش های باستان شناس روسي، رودنکو در منطقه پازيريک کشف و به نام فرش پازيريک ناميده شد.}

^{رودنکو در کتابی که به مناسبت اين اکتشافات در سال 1953 در روسيه منتشر کرد، درباره فرشمکشوفه توضيحات مفصلی نگاشت و آن را صراحتا کار ايران و قديمی ترين فرش ايرانی در دنيا بيان نمود.} 

^{او نوشت: "بدون اينکه بتوانيم به طور حتم بگوييم اين فرش کار کداميک از سرزمين های ماد-پارت(خراسان قديم) يا پارس است، تاريخ فرش مذکور و پارچه هايی که در پازيريک کشف شد قرن پنجم و يا اوايل قرن چهارم پيش از ميلاد تشخيص داده می شود." سپس او اضافه می کند: "تاريخ اين قالی از روی شکل اسب سواران معلوم می شود.}

^{طرز نشان دادن اسب های جنگی که به جای زين قالی بر پشت آن ها گسترانده اند و پارچه روی سينه اسب از مشخصات آشوري ها می باشد اما در روی فرش پازيريک ريزه کاري های مختلف و طرز گره زدن دم اسب ها ، در نقوش برجسته تخت جمشيد نيز ديده می شود."}

^{در زمان تسلط مغول ها (قرن سيزدهم و چهاردهم ميلادي) قالی بافی به سطح بسيار رفيعی از زيبايی و تکنيک رسيد. شکوفايی اين صنعت شايد با حکومت غازان خان (1307-1295 ميلادي) مصادف بود.}

^{اما اوج قالی کلاسيک ايرانی را که از آن با رنسانس قالی ايران ياد می شود زمان سلاطين صفوی (1722-1499 ميلادي) به ويژه زمان حاکميت شاه طهماسب اول (1587-1524 ميلادي) و شاه عباس کبير(1629-1587 ميلادي) ثبت کرده اند. از اين دوران حدود 3000 تخته فرش به يادگار مانده که درموزه های بزرگ دنيا و يا در مجموعه های شخصی نگهداری می شوند.}

^{در اين دوران در کنار قصرهای پادشاهان کارگاه های قالی بافی بناشد و مراکز گوناگون که قبلا در تبريز، اصفهان، کاشان، مشهد، کرمان، جوشقان، يزد، استرآباد، هرات و ايالات شمالی نظير شيروان، قره باغ و گيلان وجود داشتند توسعه و رونق بيشتری گرفتند.}

^{در همان زمان، نقاشان و نگارگران بلندپايه طرح های خلاصه شده و ترکيبی ترنج در وسط قالی و لچک ها را در آن وارد کردند. يعنی همان طرحی که قبلا به زيباترين وضعی در قرن پانزدهم روی جلد کتاب های ارزشمند به کار می رفت.}

^{پازیریک یک قالیچه پشمی با نقش و نگار و رنگ های زیبا و زنده‌ است. این فرش چهارگوش، كُهن ترین نمونه فرشِ گِره بافت و پرزدار است که درسال ۱۳۲۸ (۱۹۴۹) در گور یخ‌زدهٔ یکی از فرمانروایان سکایی در درهٔ پازیریکِ روسیه (سیبری، نزدیک مرز مغولستان) پیدا شده است.}

^{سرگیی رودنکو باستان شناس روسی که آن را یافته پس از بررسی ساختار قالیچه و نگاره‌های آن گفته است؛ میان نقش‌مایه‌های این فرش با نقش برجسته‌های تخت جمشید (هخامنشی) همانندی های بسیاری دیده می شود. همچنین شیوه گِره زدن دُم اسب ها و کاكُل آن ها به روشِ ایرانیان است.}

^{با این همه؛ برخی پژوهشگران، این قالیچه را از دست‌ بافت‌های پارت‌ها و یا مادها می‌دانند، این داستان نشان دهنده ی پیشینه ی هُنر رنگرزی در ایران‌زمین نیز می باشد.}

^{آزمایش رادیواکتیو پیشینه ی گورهای دره پازیریک را تا سده‌های پنجم و چهارم پیش از میلاد نشان داده‌ است.}

^{فرش پازیریک هم اکنون در موزه آرمیتاژ، سن پترزبورگ، روسیه نگهداری می شود.}

^{در ایران نیز در سال ۱۳۵۵ دو نمونه از این فرش در "شرکت سهامی" فرش ایران بافته شد که موزه فرش ایران یکی از آن ها را به نمایش گذاشت.}

اندازه: یک متر و نود وهشت سانتی متر در یک متر و هشتاد و نه (۱٫۹۸ در ۱٫۸۹) 

Armitage Museum, St. Petersburg, Russia
Persian carpet
English: Pazyryk carpet, 5th century BC. Discovered in Pazyryk, Siberia