روستای صخرهای میمند - کرمان - نخستین سکونت گاههای بشری
میمند روستایی صخرهای و دستکند با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسان ها خدایان خود را در بلندای کوهها جستجو میکردند و کوه نشانه استواری و توان و پایداری و اراده شناخته میشود. این بنای دستکند باستانی، بیگمان از نخستین سکونت گاههای بشری در ایران به شمار میرود، دورانی که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوهها را سپند میشمردند، باوری که بعدها نیز جلوه دیرینگی و دینی داشت و همانگونه که حضرت موسی در کوه طور به پرستش میپرداخت و پیامبر اسلام نیز در غار و کوه حرا به پیامبری مبعوث گردید. به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسان هایی دل سنگها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سالیان همچنان نماد عزم و اراده و اقتدار اجداد ایرانی بهشمار میرود.
هنوز کسی واقف نیست که این مجموعه به دست چه کسانی بوجود آمده و انگیزه این مردمان از احداث چنین بناهایی چه بوده، اما انگیزه مردمان آن زمان بسیار مورد اهمیت قرار دارد، چون در آن زمان و با آن وسایل ابتدایی، آفرینش چنین مجموعة با عظمتی با معماری بینظیر فابل تحسین است. عدهای از محققین نیز معتقدند که مهرپرستان از غارهایی که با دست در دلکوه کندهاند فقط برای عبادت و دفن مردگان استفاده میکردند و پس از مدتی بنا به اضطرار ناشی ازآب و هوا و یا هر عامل محیطی مؤثر دیگری، این غارها را برای سکونت برگزیدهاند.
آئین مهرپرستی پیش از پیدایش آئین اشوزرتشت در ایران رواج داشته و تا مدتها پس از ظهور وی نیز ادامه داشته است. میمند به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شده است و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهة اخیر میباشد. این تمدن در ابتدا برگرفته از آئین مهرپرستی و پس از آن آئین اشوزرتشت بودهاست. در زمان ساسانیان شهر بابک به عنوان زادگاه بابک سرسلسلة ساسانی مورد توجه خاص آن ها بوده است.
روستای صخرهای میمند با کمک اروپا و استرالیا، سنگ نگارههای میمند تاریخ گذاری میشوند. با کمک کارشناسان اروپایی و استرالیایی طی طرحی ویژه روی سنگ نگارههای روستای تاریخی میمند؛ تحقیقات ویژه به منظور سال یابی دقیق این سنگ نگارهها آغاز میشود. به گزارش «میراث خبر»، روستای باستانی میمند یکی از قدیمیترین روستاهای کشور است که با گذشت حدود سه هزار سال از ساخت آن هنوز زندگی در آن جریان دارد. در اطراف این روستای آتشفشانی سنگ نگارههای مختلفی وجود دارد که نقشهای مختلفی بر روی آنها حک شدهاست اما تاکنون تحقیقات چندانی روی این سنگ نگارهها انجام نشدهاست.
«فریبا کریمی»، مسئول بررسیهای ویژه بر سنگ نگارههای میمند در این باره گفت: «با توجه به اهمیت سنگ نگارهها در نشان دادن بخشهایی از شرایط تاریخی منطقه و به دلیل نبود امکانات و تکنولوژی بررسی سنگ نگارهها در کشور قصد داریم با کمک کارشناسان اروپایی و استرالیایی بر روی سنگ نگارههای میمند و تاریخ گذاری آن ها اقداماتی را انجام دهیم.» این گروه کارشناسان اروپایی و استرالیایی به دعوت مسئولان پروژه بزرگ میمند امسال به ایران سفر میکنند تا کار بررسی روی سنگ نگارههای این روستا را با کمک کارشناسان ایران آغاز کنند. تاکنون ۶۵ صحنه سنگ نگاره در منطقه شناسایی شدهاست، به گفته کریمی در میان این نقوش، صحنههایی از شکار، جنگ، نقوش حیوانات نظیر سگ، اسب به خصوص بز دیده میشود. دو نمونه از این نقوش جزو سنگ نگارههای بی نظیر در کشور محسوب میشوند. یکی از این نقوش دارای رنگ و دیگری تصویری از صحنه شکار با تیر و کمان را نشان میدهد.
کریمی همچنین در مورد اهمیت مطالعه سنگ نگارههای میمند گفت: «بررسی سنگ نگارهها در کنار بررسیهای باستانشناسی دیگر در روستا میتواند بخشی از شرایط زندگی و هنری و معیشتی ساکنان این منطقه را روشن تر سازد و به موضوع تاریخ گذاری دقیق روستای میمند کمک کند.»ا
بررسی سنگ نگارهها در جهان جزو رشتههای مهم باستانشناسی محسوب میشود که در کشورهایی نظیر استرالیا و کشورهای اروپایی طی چندین سال گذشته مطالعات ویژهای را در این زمینه در محوطههای مختلف انجام دادهاند. در بخشهای مختلف کشور ایران به خصوص در مناطق کوهستانی سنگ نگارههای بسیار زیادی شناسایی شده که تاکنون به علت نبود امکانات و تخصصهای ویژه تحقیقات گستردهای در این زمینه انجام نگرفتهاست. لورواگوران باستان شناس ایتالیایی با توجه به سنگ نگارههای یافته شده قدمتی در حدود ۶ تا ۱۲ هزار سال برای تمدن میمند پیش بینی کرده است
براساس یک نظریه، با توجه به مستندسازی سنگ نگارههایی در ۸ کیلومتری جنوب میمند که در بیشتر آن ها نقش شکار دیده میشود و توسط یک هیئت فرانسوی حدود ۳۵ سال پیش انجام شد، قدمت این روستا ۱۲ هزار سال تخمین زده شده است
در آخر آیا می دانستید، يافته هاي جديد زبان شناسي نشان داد، ميمندي ها هنوز به زبان پهلوي ساساني حرف مي زنند. پيدا شدن ۹۰۳ واژه ساساني در جريان تحقيقاتي در ميمند کرمان، نشان مي دهد كه اين روستا پس از ورود اعراب به ايران به خاطر دور افتاده بودن دچار تغيير در زبان نشده و مردم آن هنوز از واژه هاي مخصوص دوره ساساني استفاده مي كنند. مي گويند كه اين روستا يكي از نقاطي بوده كه يزدگرد سوم موقع فرار از دست اعراب به آنجا پناه برده است.
از هخامنشیان