گهنبارها جشن بزرگداشت آفرینش هستند
گاهان‌بار از مهم‌ترین جشن‌های زرتشتیان است که مهم‌ترین هدف آن ها، بار دادن یعنی بخشش و داد و دهش و ایجاد همبستگی و همازوری در جامعه است. در ضمن زرتشتیان در این جشن‌ها به ستایش اهورامزدا و سپاسگزاری از او به خاطر آفریده‌های نیکش می‌‌پردازند. موبد آفرینگان گهنبار می‌‌خواند و بر توانگر و ناتوان بایسته است كه در این آیین شرکت كنند.
گاهنبارها با پیشه کهن ایرانیان یعنی کشاورزی و دامداری ارتباط دارند. گهنبار در آغاز جشن کشاورزی بوده است. هر کدام از گهنبارها، برابر با زمانی است که تغییراتی مفید برای کشاورزان رخ می‌‌داده و این همراه با خود جشن و شادی آورده است. جشن هر کدام از گهنبارها پنج روز طول می‌‌کشد.
گهنبارها جشن بزرگداشت آفرینش هستند زیرا در استوره های زرتشتی جهان در 7 مرحله آفریده شده است.
نخست آسمان،
دوم آب،
سوم زمین،
چهارم گیاه،
پنجم جانور،
ششم انسان،
هفتم آتش.
شش گهنبار جشن پاسداشت این آفریده هاست و به همین سبب برخی دانشمندان نوروز را به آخرین آفرینش یعنی آتش و بزرگداشت آن مربوط می‌‌دانند. این آفرینش‌ها در تفسیر پهلوی و پازند و فارسی آفرینگان گهنبار نیز آمده است.
از چهار آفرینگان در خرده اوستا، یکی به نام آفرینگان گهنبار نامگذاری شده است. این آفرینگان که به همراه اوستاهای دیگر در جشن های شش گانه‌ی سال خوانده می‌‌شود، بخشی است از هادخت نسک و در مورد فضیلت و شرافت این شش جشن سخن می‌‌گوید. در بندهای 7 – 12 آفرینگان گهنبار، ماه و روزبرگزاری جشن‌ها و نیز فاصله‌های آنها از یکدیگر روشن شده است.
گهنبارها در متون پهلوی
در همه کتاب‌های پهلوی بارها از گهنبارها یاد شده است و به جای آوردن آیین های دینی در این جشن ها دارای پاداش بزرگ یاد شده و ترک آنها نیز گناهی بزرگ دانسته شده است . در آغاز فصل 25 بندهش که از تقویم مزدیسنا یاد شده آمده است :«آفرینش جهان از من (اهورامزدا ) در 365 روز ، که از شش گهنبار سال باشد ، انجام گرفت».
در روایات داراب بنای این جشن‌ها را به جمشید نسبت داده اند.
در بندهش آمده است : «اگر کسی در سال یکبار به گاهان بار برود بر کارهای نیکی که کرده است افزوده خواهد شد.»
در این وبلاگ تلاش کردم جشن ها، آیین ها و گاهشمارهای باستانی را یادآور و زنده نگهدارم. بیشتر مطالبِ مربوط را با دانش و پژوهش های سالیان، نوشتم و برخی از عکس ها را خودم گرفتم و برخی عکس های مربوط را بهره بردم. برخی از مقاله ها با پژوهش و مطالعه در کتاب ها و سایت های متفاوت پیدا کردم که اگر منبع آن مشخص باشد در زیر مقاله ها نوشتم یا اگر منبع ها مشخص نبوده نام برده نشده.