جشن ها، آیین ها و گاهشمارهای باستانی

در گات ها می فرماید: 

"سرانجام دروغ پرستان در زشت ترین مکان (دوزخ) و پیروانِ راستی در نیکوترین پایگاه (بهشت) جای خواهند گرفت " (یسنای 30 بند 4).

"در روز واپسین دوستاران راستی به سرای نیک و طرفداران ِدروغ به جزای بد خواهند رسید" (یسنای31 بند 14).

"اهورامزدا از خردِ کاملِ خود اعمال هر کسی را به حساب آورده و در روز واپسین به خوبی قضاوت خواهد کرد" (یسنای 32 بند 6).

"کسی که دوستار راستی را خشنود سازد و از انسان و ستوران پرستاری کند، چنین کسی روزی در فردوسِ برین جای خواهد گرفت" (یسنای 33 بند 3).

سه پایگاه بهشت و دوزخ- در اوستا بهشت و دوزخ هر یک سه پایگاه دارد:

پایۀ نخست: بهشت نیک اندیشان یا "هومت پایه"

پایه دوم: بهشت نیک گفتاران یا "هوخت پایه"

پایه سوم: بهشت نیکوکاران یا "هورشت پایه"

چه کارهایی نیک اندیشی یا "هومت" شمرده شده است؟

نیک اندیشی عبارتست از: ایمان و توکل به خداوند یکتا، تواضع، قناعت، خیر خواهی، حق شناسی، آشتی خواهی، رحم و مروت، خوش قلبی، پاک چشمی، پاکدامنی، اعتماد به نفس، وظیفه شناسی، خوش خویی، وفاداری، انصاف، بردباری، مهربانی، خوشرویی، عدالتخواهی، بکارگیری عقل وخرد، عاقبت بینی و غیره.

چه کارهایی" هوخت" یا نیک گفتاری شمرده می شود؟

نیک گفتاری یعنی: سپاس خداوند مـهربان، راستگویــی ، سپاسگزاری از دیگران، اندرزگویی ، شمرده گویی، درود و سلام گویی، راست داوری، حق گویی،نیک گویی، سنجیده گویی و غیره.

چه کارهایی" هورشت" یا نیکوکاری شمرده می شود؟

نیـکوکاری عبارت است از: فرمانبرداری از خداوند و پیامبران، درست کاری و امانت داری کار و کوشش، آبادانی، اطاعت از پدر و مادر و استادان و بزرگان نیک کشور، کسب دانش و هنر خدمت به خلق، پرهیزگاری، مهمان نوازی، عیادت بیماران، دستگیری نیازمندان ،دادگری، بخشندگی، اجنتاب از منهیات و کارهای ناشایست، مهرورزی، مردم نـوازی، اطاعت از قانون، قدر دانی، یاد خیر از در گذشتگان، اطاعت از راستان و نیکان، هنر پروری، اغماض و غیره.

چرا بهشت یا دوزخ دارای سه مرحله یا پایه می باشد؟

به طوری که ملاحظه گردید اشوزرتشت خوشبختی یا بدبختیِ ما را در این جهان یا جهانِ دیگر، تنها از راه اندیشه و گفتار و کردار دانسته و میانجیِ دیگری برای رستگاریِ آدمیان قایل نیست. از آنجایی که ریشه و بنیاد هر گفتار و کردار شخص، اندیشه و نیت اوست و هیچ کاری بدون قصد و ارادۀ قبلی صورت پذیر نیست، بنا براین اگر کسی در این جهان اندیشه و نیتِ خیر داشته ولی به علتی فرصت یا جراتِ گفتن یا انجام دادنِ آن را نداشته، همین اندیشه نیک در این جهان و جهان دیگر برای او مفید بوده و پایه ای از بهشت بهره اش خواهد بود و هر گاه نیت ِخیرِ خود را به شکل اندرز یا راهنمایی دیگران به زبان آورد، پایۀ دیگرِ بهشت نصیب او گشته و اگر اندیشه و گفتار نیک خود را به صورت عمل یا کردار آورد به بالاترین پایۀ بهشت خواهد رسید. همین طور است سه مرحله یا پایۀ دوزخ.

بهشت یا دوزخ در آیین زرتشتی چگونه توصیف گردیده؟

بهشت به زبان اوستایی یعنی بهترین وآن صفت عالی (به) است چنانکه گوییم (به، بهتر، بهشت) یا (مه، مهتر، مهست) یا (کم، کمتر، کمــست) و واژۀ بهشت فارسی درست برابر است با (بــــِست) انگلیسی و دوزخ نیز به معنیِ هستی یا زندگیِ بد وزشت است، زیرا "دُژ "یا"دُش"در اوستا، یعنی بد و زشت و "اخــو" یا " اهــو" به معنی هستی یا زندگی است که جمعِ آن می شود (اخوان).

در اوسـتا می خوانیم: "اخوان اشوان روشن گروثمان هما خاره و هما نیکه "یعنی جایگاهِ پاکِ گروسمانِ روشن سراسر خرمی و نیکی است و گروسمان بالاترین مرحله یا پایۀ بهشت و برابر است با "هورشت پایه".

درنامه های دینی زرتشتیان توصیفِ دیگری برای بهشت یا دوزخ نیامده، تنها بهشت را جایِ روشنی و شادی و خرمی و نیکی و دورخ را جایِ تاریکی و غم و بدبختی و زشتی می داند و همیشه بهشت را روشن و دوزخ را تاریک توصیف کرده است.

چرا دینِ زرتشتی به وجودِ بهشت و دوزخِ مادی و معنوی، در گیتی و مینو هر دو قایل است؟

اگر انسان معتقد باشد که بهشت موعود تنها پس از مرگ و در جهان دیگر خواهد بود، آن گونه که بایـد در آبادی و پیشرفت این جهان نخواهد کوشید ولی وقتی ایمان داشته باشد که در این جهان خاکی یا گیتی نیز می توان از خوشبختی هایِ بهشت بهره مند شد، بیشتر به کار و کوشش پرداخته و زندگانی خود را در این جهان بهشت آسا کرده و از تمام وسایلِ ممکنه استفاده کرده و آن را آباد و شادی بخش خواهد ساخت.

در اوستا بارها می خوانیم که ما، مزدیسنی کیشان باید بهشت مینویی را با تمام نیکی ها و شادی های آن در عالم خاکی برپا سازیم.

اشوزرتشت در (یسنای 45 بند 8) در بارۀ پیاده شدن سه مرحله بهشت بر روی زمین می فرماید: "من می خواهم آن پایه و مقامی که به وسیلۀ اندیــشه و گـفتار و کــردار نیــک فراهم می گردد، در این جهان با دیدگانِ خود بنگرم و پس از آن که به وسیلۀ" راستی" مـزدا اهــورا را شناختم، درود و ستایش خود را در گروسمان گیتی (سرای سرود و آواز ) تقدیم او کنم. "

باز می فرماید: "مزدا اهورا به توسطِ " وهومن" و "اشا"ی خویش وعده فرموده که در این عـالم مـادی نیز ما را از رسایی و جاودانی با نیرومندی و پایداری برخوردار سازد."